Monument voor Roma en Sinti

Eindelijk is het ervan gekomen. Vanochtend is in Berlijn het herinneringsmonument onthuld voor de Sinti en Roma. Op een steenworp afstand van de Rijksdag waren de hoogste bekleders van Duitse waardigheid aanwezig om kritiek op het lange uitblijven te smoren. Overtuigend gaan ze niet door één deur, maar vandaag waren bondspresident Joachim Gauck en bondskanselier Angela Merkel samen present.

Ongeveer een half miljoen Sinti en Roma, de officiële naam voor wat door de volksmond zigeuners worden genoemd, werden tussen 1933 en 1945 op gruwelijke wijze door de nazi’s vermoord. Tientallen jaren duurde het voordat er Duitse belangstelling, laat staan erkenning kwam voor hun lot. Pas in 1982 kregen ze die van West-Duitse bondskanselier Helmut Schmidt. Tien jaar later, na de hereniging van de twee Duitslanden, vond de regering-Kohl dat er één herinneringsmonument voor alle slachtoffers van het naziregime moest komen.  

Van dat ene monument is het niet gekomen. Na verhitte discussies en ordinaire ruzies over de beste wijze van herinnering ontstond er een soort monumentenroute door het Berlijnse regeringscentrum. Het Holocaustmonument voor de vermoorde joden, een bescheidener monument voor de door de nazi’s vervolgde homo’s en dus sinds het vandaag het monument  voor de zigeuners.

Al jaren neem ik af en toe een kijkje op de plaats waar het zigeunermonument vanochtend is onthuld. Met verbazing stelde ik steeds vast dat dat er niet of nauwelijks aan het monument werd gewerkt. Jarenlang stond er slechts de aankondiging, zoals op de in mei 2008 gemaakte foto. Een poosje dacht ik dat dit het misschien was. Een aankondiging op een houten bord en een goedbedoelde tekst van bondspresident Roman Herzog uit 1997.

Ze hebben sinds januari toch flink aangepakt. Ik zei al: eindelijk is het er toch van gekomen.

Erik de Graaf